Westwerk

Westwerk (niem., dosł. dzieło zachodnie, skrzydło zachodnie) – rozbudowana, umieszczona poprzecznie do nawy, zachodnia część bazyliki charakterystyczna dla architektury przedromańskiej.

Westwerk wznoszono na ogół na planie kwadratu lub prostokąta. Umieszczano w nim kaplicę, w której odprawiano okolicznościowe nabożeństwa, udzielano chrztu. Górna część to empora otwierająca się arkadami do wnętrza kościoła, przeznaczona dla władcy, kleru (zakonników) biorących udział w odprawianych w bazylice mszach. Całość często wieńczyły jedna lub dwie wieże, do których prowadziły schody mieszczące się w narożach zachodnich.
Środkowa część fasady westwerku wraz z portalem głównym była niekiedy wysunięta przed lico muru. Westwerk dostępny był z zewnątrz przez portalowe wejście.

Westwerk jako pierwszy pojawił się w antycznych kościołach w Syrii, jak i w niektórych kościołach w Hiszpanii.

Najstarszymi przykładami architektury z westwerkiem są położone na terenie dzisiejszych Niemiec: Kaplica pałacowa w Akwizgranie (786-800) oraz kościół opactwa Corvey (873-885).